Column Bert Wijbenga

Het puberen rondom opdrachtgeverschap

Eén ding lijkt duidelijk. De corporatiesector is nog niet volwassen als het gaat om professioneel opdrachtgeverschap in de bouw. Althans dat is de mening van Marleen Hermans, hoogleraar ‘Publiek Opdrachtgeverschap in de Bouw’ aan de TU Delft. Ik onderstreep haar uitspraak en dat doet brancheorganisatie Aedes idem dito. De grote vraag is hoe we het puberen rondom deze professie naar volwassenheid krijgen.

Het door de TU Delft ontwikkelde Maturity Model voor opdrachtgeverschap biedt denk ik handvatten. Het heeft tot doel bij publieke organisaties de bewustwording van de reikwijdte van hun opdrachtgevende rol te versterken. Het model geeft een beeld welke eigenschappen je als organisatie in je DNA moet verankeren om tot professioneel opdrachtgeven te komen.
Brancheorganisatie Aedes ziet het belang van professioneel opdrachtgeverschap in en gaat de uitdaging aan. Aedes steekt zijn energie allereerst in bewustwording. Het moet voor corporaties duidelijk worden dat ze op het vlak van opdrachtgeverschap in de bouw nog behoorlijke stappen kunnen nemen. En dat doorstappen ook echt nodig is. Een duurzame opgave als ‘alle wijken van het gas af’ kan alleen worden ingevuld door vernieuwend opdrachtgeverschap. Met traditioneel aanbesteden zullen we de gestelde doelen nooit behalen. Dergelijke grootschalige uitdagingen kunnen we als corporatiesector alleen aan als we kennis gaan delen. We zullen met elkaar en van elkaar moeten leren. Wijsheid komt met de jaren, zeker als je daar bewust op inzet. Ook is het goed om te kijken of we de opgaven in de aanpak van onze woningportefeuilles kunnen bundelen, al is het maar om doelmatiger het gesprek met bouwers aan te gaan over wat er gezamenlijk nodig is om onze opgave komende jaren te kunnen realiseren.

Dat betekent wel dat directieleden van corporaties dit onderwerp moeten agenderen. Dat kan niet blijven steken bij de managers vastgoed. Daarvoor is het belang te groot.

En tot slot moet de ontwikkeling van opdrachtgeverschap in de bouw in de strategie meegenomen worden. Zo nu en dan een pilot doen, gaat corporaties niet structureel verder brengen. Evalueren en leren van elkaar, en het bundelen van onze opgaven kan dat wel doen.

Daar zet ik graag op in!

• Lees meer

Column Bert Wijbenga

De enthousiaste klant als leidend principe

Eerder dit jaar zagen de ‘Leidende principes voor een betere samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer in 2020’ het licht. Het document bevat goede uitgangspunten voor de samenwerking tussen opdrachtgevers en –nemers in de bouw, onderling vertrouwen, eerlijke prijsvorming en het reëel verdelen van risico’s. Bij het lezen dwalen mijn gedachten meteen af naar wat dit kan betekenen voor de dagelijkse praktijk.

De tegeltjes van mevrouw Vollebregt

In die praktijk gaat het namelijk niet altijd goed. Het ‘inkoopproces’ (aanbesteden doen we sowieso niet meer) voor bijvoorbeeld groot onderhoudsprojecten kenmerkt zich door veel inspiratie en optimisme. Wanneer opdrachtgever en –nemer eruit zijn, de mannen in pak langzaam van tafel gaan en de overalls uit de kast komen verandert echter soms de toon.
Want wat als in de praktijk blijkt dat de tegeltjes in de badkamer van mevrouw Vollebregt niet netjes recht zitten? Dan moet de aannemer wel op het afgesproken tijdstip voor de deur staan om dit op te lossen, zijn voeten netjes vegen voor hij naar binnen gaat en uiteraard het probleem naar tevredenheid oplossen.

Niet alleen moet het probleem perfect worden opgelost, opdrachtgever en –nemer moeten het er ook over eens zijn wie dit doet en wie de rekening betaalt. Hier wringt de schoen in de praktijk nogal eens. Ook nieuwe samenwerkingsvormen die gericht zijn op ‘partnerschap’ bieden niet perse de garantie dat de genoemde problemen zich niet voordoen.

Leidende principes

Gaan de ‘Leidende principes’ bovenstaand probleem volledig oplossen? Dat geloof ik niet. Moeten we ze nog concreet vertalen naar wat het betekent voor onze dagelijkse praktijk? Dat zeker. Toch ben ik positief, want de vijf leidende principes geven opdrachtgevers en bouwers meer begrip voor elkaars belangen en meer kader voor hun handelen. Als alle betrokkenen volgens de principes handelen, zorgt dat ervoor dat klanten als mevrouw Vollebregt straks hun duim opsteken en wij ons doel hebben bereikt!

• Lees meer