Op vrijdagochtend 16 juni zal er een mini-symposium plaatsvinden waarin het rapport van het onderzoek naar ‘oplossingen voor maatschappelijke opgaven: het potentieel van het MKB ontsluiten’ aan de waterschappen wordt aangeboden. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de waterschappen en zal tijdens het symposium worden gepresenteerd. Daarnaast zullen er interactieve parallelsessies plaatsvinden waarin ander onderzoek van de leerstoel wordt gepresenteerd, waaronder onderwerpen als lerende organisaties, samenwerking met de markt voor grote maatschappelijke opgaven, en intern opdrachtgeverschap. Ook zal Lynn Vosman van de TU Twente haar onderzoek naar project-overstijgende inter-organisatorische samenwerking in infrastructuur toelichten.
Dit symposium is niet alleen interessant voor waterschappers, maar voor alle publieke opdrachtgevers en marktpartijen.
Voor meer informatie en aanmelden, kunt u terecht op de website van de Unie van Waterschappen.
Opdrachtgevers en opdrachtnemers in de bouwsector hebben afspraken gemaakt om stijgende prijzen en leveringsproblemen van bouwmaterialen te voorkomen. Door bijzondere omstandigheden, zoals de oorlog in de Oekraïne, zijn deze problemen ontstaan. De afspraken zijn vastgelegd in sectorbrede, adviserende handelingskaders.
Adviezen voor prijs-, leverings- en continuïteitsrisico
In de bouwsector is sprake van onzekerheid, bijvoorbeeld over de beschikbaarheid van bouwmaterialen, hoe er omgegaan wordt met geld dat minder waard is geworden en over de stijging van energie- en loonkosten. De risico’s die de extra kosten geven kunnen bedrijven niet alleen dragen. Daarom was er bij zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers behoefte aan handelingskaders met adviezen over hoe om te gaan met prijsrisico, leveringsrisico en continuïteitsrisico in lopende en toekomstige projecten.
Vijf handelingskaders vastgesteld
De sector heeft via het Bouwberaad op 12 april de laatste adviserende handelingskaders in de reeks van vijf handelingskaders vastgesteld: Utiliteitsbouw, Nieuwbouw huur & koop en Onderhoud, Renovatie en Verduurzaming. Het Bouwberaad is het platform voor overheid, opdrachtgevers, opdrachtnemers, toeleveranciers en kennisinstituten in de ontwerp-, bouw- en technieksector. De handelingskaders voor Landelijk infra en Infra voor decentrale overheden waren eerder dit jaar al vastgesteld. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft geholpen met het opstellen van het handelingskader voor de Utiliteitsbouw. De kaders komen voort uit de intentieverklaring ‘Samen doorbouwen in onzekere tijden’. Hierin hebben overheid en marktpartijen uitgangspunten vastgelegd voor extreme kostenstijgingen, materiaalonzekerheid en continuïteit van werk. Met als doel om de risico’s in de bouwketen te verkleinen, de schade te beperken en de productie op gang te houden. Met een gezonde sector kunnen betrokken partijen maatschappelijke uitdagingen zoals de woningbouw, verduurzaming, aanleg en onderhoud van infra samen aangaan.
Gespreksagenda
De vijf adviserende handelingskaders zijn bedoeld als gespreksagenda op projectniveau. Ze bestaan onder meer uit een stappenplan en tips voor het toepassen van bestaande regels binnen een contract. Ook is er onder meer aandacht voor indexering en de risicoregeling. In sommige gevallen kunnen afspraken worden gemaakt over de excedentregeling. Dit zijn afspraken over een vergoeding voor kosten bij onvoorziene omstandigheden zoals bijvoorbeeld is opgenomen in het handelingskader Utiliteit.
Het gaat grotendeels om bestaande regelingen, die overzichtelijk zijn vastgelegd om partijen te ondersteunen bij het opvangen van extreme prijsstijgingen. De adviserende handelingskaders zijn hiermee een praktische gebruiksaanwijzing voor de gesprekken tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers over projecten en contracten. Dat moet uiteindelijk leiden tot concrete oplossingen, die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. En het moet partijen ondersteunen om de bouwstroom op gang te houden door projecten succesvol uit te kunnen voeren, ondanks onzekere omstandigheden.
Werkbare oplossingen
De adviserende handelingskaders gaan uit van de eigen verantwoordelijkheid van de partijen. Eerst moeten ketenpartners zichzelf inspannen om kostenstijgingen en leveringsproblemen te voorkomen en hiervoor oplossingen zoeken. Als dat niet lukt is de volgende stap het aangaan van een gesprek met de opdrachtgever en partijen in de keten om te komen tot werkbare oplossingen. Dit is vastgelegd in de handelingskaders waarbij partijen zich transparant en open opstellen om samen op zoek te gaan naar mogelijkheden. Indien lopende contractbepalingen niet toereikend zijn, kunnen partijen nadere afspraken maken over compensatie voor prijsschommelingen in lopende en nieuwe projecten of over termijnen.
Lees de handelingskaders en het nieuwsbericht over de afspraken op volskhuisvestingnederland.nl
Jaarlijks organiseert Koninklijke NLingenieurs samen met De Ingenieur de verkiezing van meest innovatieve ingenieursproject. Op donderdag 11 mei ‘23 is de winnaar van De Vernufteling 2023 bekendgemaakt. De inzending ‘Closing the Loop’ van Antea Group werd door de vakjury verkozen tot meest vernuftige ingenieursproject met maatschappelijke meerwaarde. Met 22% van de in totaal 2.378 stemmen ging Antea Group er met hetzelfde project ook vandoor met de publieksprijs. Bekijk hier alle inzendingen.
Foto van afgevaardigden van alle inzendingen met in het midden de winnaars, Antea Group
De vakjury waardeert de winnende inzending van Antea Group als hoogst vanwege het innovatieve karakter, de schaalbaarheid, de samenwerkingsvorm en het maatschappelijke belang. De jury schrijft in het juryrapport: “Met Closing the Loop pakt Antea Group een grote maatschappelijke opgave aan – de vervanging van verouderde infrastructuur – met een voortdurend oog voor ándere maatschappelijke opgaven. Door kunstwerken volledig circulair te ontwerpen, blijft de behoefte aan nieuwe grondstoffen beperkt en dat heeft ook een gunstige uitwerking op de totale CO2– uitstoot van de werkzaamheden. Ingenieurswerk van deze tijd, want aan een integrale aanpak zoals Antea Group bij viaductrenovatie heeft ontwikkeld, ook in een interessant consortiumverband, kan de sector zonder meer een voorbeeld nemen.” Bekijk hier de video over Closing the Loop.
Het doel van de Vernufteling is het werk van advies- en ingenieursbureaus erkenning en bekendheid te geven. Elk vernieuwend, technologisch geavanceerd of baanbrekend project met een duidelijke maatschappelijke waarde kon worden ingezonden om in aanmerking te komen voor De Vernufteling. NLingenieurs organiseerde deze prijs voor de zeventiende keer in samenwerking met De Ingenieur.
Voor het eerst mochten ook bedrijven meedoen die (nog) niet zijn aangesloten als lid van NLingenieurs tijdens De Vernufteling. Thema’s als digitalisering, circulariteit en gebiedsontwikkeling kwamen bij verschillende inzendingen terug, evenals samenwerking met andere partijen en schaalbaarheid van de innovaties.
Delft, 19 april 2023 – Om de golf van duizenden te vervangen of te renoveren bruggen, sluizen en viaducten te verwerken is een andere aanpak essentieel. Doen we dit niet dan komt de bereikbaarheid, de veiligheid en het behalen van maatschappelijke doelen in gevaar. Maar wat is voor deze opgave de beste aanpak? Deze vraag staat centraal tijdens de V&R TransitieMotor. Op donderdag 11 mei begint de serie van maandelijkse online bijeenkomsten met onder andere lezingen van deskundigen maar vooral het uitwisselen van aansprekende ideeën.
Het einde van de levensduur van onze infrastructuur is in zicht. Dat betekent dat zowel de rijksoverheid als provincies en gemeenten de komende jaren te maken krijgen met een enorme vervangings- en renovatieopgave. Gezien het feit dat we in diezelfde periode ook nog eens een slordige 900.000 woningen moeten bouwen en we een flinke verduurzamingsslag moeten maken, kan dit alles niet op de traditionele wijze gebeuren. Hiernaast hebben we te maken met krapte in de arbeidsmarkt en een veelvoud aan maatschappelijke wensen en eisen waar onze kunstwerken aan voldoen. Kortom, anders werken is een noodzaak.
Seriematig werken is zo’n manier. Door te standaardiseren op stappen in de supply-chain of op object- of componentniveau zorgen we ervoor dat onze infrastructuur het blijft doen op een manier waar we trots op zijn. Het traject Open Leeromgeving Seriematige Aanpak V&R van De Bouwcampus is hier het afgelopen jaar met ruim 100 betrokkenen al mee bezig geweest. Zowel bij opdrachtnemers als opdrachtgevers is er al veel kennis aanwezig.
Delen van kennis en ervaring
Met de V&R TransitieMotor gaan we deze kennis en ervaring delen. Op de V&R TransitieMotor staan ideeën, het delen van geleerde lessen en het laten zien van succesvolle voorbeelden op het gebied van seriematig werken centraal. Sprekers bieden inspiratie en reiken handvatten aan voor marktpartijen en eigenaren om samen eerste stappen te zetten. De V&R TransitieMotor staat elke tweede donderdag van de maand op het programma. De bijeenkomsten zijn online van 16:00 tot 17:30 uur. De eerste editie is op donderdag 11 mei, aanmelden kan via deze link.
Meer informatie te vinden op www.debouwcampus.nl
Een brede coalitie van 61 ketenpartners in de ontwerp-, bouw- en technieksector tekende vandaag het nieuwe digiAkkoord tot 2030. Daarmee zetten zij zich de komende jaren actief in voor de versnelling van de – noodzakelijke – digitalisering en ketenoptimalisatie. En zij nodigen andere partijen van harte uit om zich ook bij dit akkoord aan te sluiten.
Het versnellen van digitalisering in de bouw- en technieksector gebeurt door middel van concrete projecten genaamd digiDeals. Deze deals gaan over het uitwisselen van meer data, het verbeteren van de kwaliteit van data en het bevorderen van vertrouwen en samenwerking in de hele keten. De ondertekening van het digiAkkoord vond plaats tijdens het Ketenstandaard Bouw en Techniek Congres 2023 in Nijkerk.
Het digiAkkoord tot 2030 is een overeenkomst waarbij veel partijen betrokken zijn, waaronder het ministerie van BZK, koepelorganisaties zoals Bouwend Nederland, Techniek Nederland en Aedes, en bedrijven en organisaties in de gebouwde omgeving. In 2019 werd de basis gelegd voor het digiGO-netwerk, waarop het digiAkkoord nu voortbouwt om digitaliseringskansen sneller te benutten. In digiDeals werken bedrijven, kennisinstellingen en overheden samen aan concrete projecten om kennis, ervaring en netwerken te delen en te gebruiken.
De ondertekenaars van het digiAkkoord nodigen ook andere partijen van harte uit om zich aan te sluiten bij dit initiatief als medeondertekenaar of als ze een digiDeal willen voorstellen. Een actueel overzicht van de ondertekenaars vind je hier.
De gehele tekst van het digiAkkoord tot 2030 is te zien en te downloaden via de digiGO website: digiGO.nu website
Op 16 februari overhandigde directeur Willemien Bosch de NLingenieurs’ publicatie Veranderen vraagt lef aan opdrachtgevers en samenwerkingspartners. Het document geeft een aanzet voor een nieuwe manier van denken en handelen van de ingenieursbranche om de beweging naar een duurzamere en gezondere samenleving te versnellen. De urgentie van de boodschap om met lef de weg vrij te maken voor verandering werd door de aanwezigen gevoeld. De gesprekken die gevoerd werden over opgenomen aanbevelingen uit de publicatie boden mooie aanknopingspunten en invalshoeken om de beweging verder te brengen.
Ingenieurs en adviseurs kunnen met hun ontwerpkracht de vertaalslag maken van complexe, multidisciplinaire vraagstukken naar concrete plannen waarin nieuwe ambities centraal staan. Zij kunnen laten zien wat de impact op langere termijn is van keuzes die nu gemaakt worden en zo de duurzame toekomst dichterbij halen. In de publicatie die met een brede groep vertegenwoordigers uit de branche is opgesteld, stelt de branche zichzelf tot doel om in alles wat ze doet verantwoordelijkheid te nemen voor de inrichting van een duurzame en gezonde fysieke leefomgeving. Daarbij gaan ingenieurs en adviseurs verder dan het systeem vraagt op basis van drie principes:
- Kiezen voor duurzaamheid en gezondheid
- Discipline-overstijgend samenwerken en
- Ruimte voor vernieuwing maken.
In drie rondetafelgesprekken zijn deze principes besproken met opdrachtgevers, samenwerkingspartners en branchegenoten. Wat zijn de juiste condities om de rol die de ingenieursbranche wil innemen ook daadwerkelijk te krijgen? Er is kritisch gekeken naar de eigen rol, naar manieren om nieuwe waarden in te bedden in het ingenieurswerk en wat daarin niet bijdraagt. Naast het technische vernuft van de branche kwam vooral het belang van samenwerking aan bod. Dat we werken met een gezamenlijk doel op het vizier, dat we elkaars behoeften en perspectieven begrijpen en reflecteren op onze eigen rol. Er zijn mooie voorbeelden gedeeld van projecten waarin dit goed gaat en er is gesproken over mogelijkheden voor verbetering. Directeur Willemien Bosch: “De beweging is in gang gezet. De gesprekken die we nu voeren brengen ons dichter bij een duurzame en gezonde leefomgeving.”
NLingenieurs daagt alle betrokken partijen uit om mee te doen en de weg vrij te maken voor verandering. Doe mee met de Beweging! Download de publicatie Veranderen vraagt lef.
Op www.bimloket.nl/ictstandaarden staat vanaf vandaag een groeiend aantal informatiestandaarden voor de gebouwde omgeving overzichtelijk bij elkaar. Deze webpagina is een initiatief van digiGO en Ketenstandaard Bouw en Techniek.
Standaardisatie vormt het fundament onder betekenisvolle uitwisseling van gegevens. Er bestaan al veel informatiestandaarden voor de gebouwde omgeving. Maar hoe weet je welke standaarden voor jou van belang zijn?
Met dit overzicht voor ICT-standaarden in de bouwsector willen de initiatiefnemers een handig naslagwerk bieden. Van elke standaard vind je een korte beschrijving, de adoptiegraad, de beheerorganisatie en een verwijzing naar de website waar meer informatie te vinden is.
Inzicht creëren
‘Het is bijna niet mogelijk om alle ICT-standaarden te onthouden en te doorgronden. Als je niet thuis bent in de wereld van ICT-standaarden dan duizelt het van afkortingen. Veel standaarden lijken in eerste instantie op elkaar en je weet vaak niet welke standaard voor jou of jouw organisatie relevant is. Door alle standaarden op een plaats te verzamelen, kan iedereen zijn eigen inzichten ontwikkelen. Door de bomen kan het bos weer worden gezien!’, licht Henk Hutink (digiGO projectmanager standaarden) toe.
Het overzicht kwam tot stand met medewerking van digiGO BIM Loket, het digiGO programma Digitaal Stelsel Gebouwde Omgeving (DSGO), Ketenstandaard Bouw en Techniek en een groot aantal externe experts en standaardisatieorganisaties uit de bouwsector.
Voor de redactie
Meer weten? Neem dan contact op met Marco Verschoor, communicatiemanager digiGO, e-mail: marco.verschoor@digigo.nu
NS streeft als eigenaar, van zo’n ruim dertigtal kantoren en 137 gebouwen, zo duurzaam mogelijk te maken. Sinds 1 januari 2023 zijn dan ook alle verhuurde kantoren van NS minimaal voorzien van energielabel C. Hiermee voldoet NS aan de wettelijke verplichting voor kantoren die geldt per 1 januari 2023.
Bij de bouwkundige en installatietechnische aanpassingen die de afgelopen jaren gedaan moesten worden, was de ambitie direct de sprong naar energielabel A te maken waar dit technisch en economisch haalbaar was.
Van C naar A
Bij start in 2020 van het verduurzamen van de kantorenportefeuille was 44% van de kantoren in het bezit van minimaal label C oplopend naar A. De komende jaren gaat NS verdere stappen zetten om kantoren en gebouwen nog verder te verduurzamen. Hiermee neemt NS een eerste belangrijke stap richting ‘Paris proof’ vastgoed wat de ambitie zal zijn voor 2050.
Sebastiaan de Wilde, directeur Vastgoed NS: “NS bereid zich voor op de energietransitie van haar vastgoedportefeuille. Wij hebben de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de duurzaamheid van ons vastgoed inclusief de stations. Ondertussen hebben we ervaring opgedaan met het verduurzamen van onze kantoorpanden. Daarmee zijn we klaar voor de volgende stap van verduurzaming. Wij hebben geanticipeerd op de regelgeving en leveren daarmee een bijdrage aan de duurzaamheidsambities van Nederland.”
Aangezien we bij onze huurders zo min mogelijk overlast willen veroorzaken zorgen we bij een verbouwing er meteen voor dat alles voldoet aan label A. De laatste verbouwingen in Amersfoort, Loppersum en Utrecht zijn gestart. Een deel van de verbouwingen loopt nog door en worden medio 2023 opgeleverd.
Martiene Branderhorst is sinds 2021 Algemeen Directeur van de Dienst Stadsbeheer en lid van het Gemeenschappelijk Management Team (GMT) van de gemeente Den Haag. Daarvoor was zij gemeentesecretaris en algemeen directeur van de gemeente Gouda. Zowel binnen het openbaar bestuur, als in de zorg en het onderwijs, heeft zij verschillende functies vervuld op het gebied van management, toezicht, uitvoering en beleid.
Als nevenfuncties is zij lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur en verbonden als research fellow aan de Universiteit Utrecht voor onderzoek naar digitaal leiderschap.
Den Haag is de internationale stad van vrede en recht, residentie en regeringscentrum. En een stad aan zee. De omgeving waarin we samen met onze bewoners werken aan kleine projecten en grote programma’s om de stad nu en in de toekomst schoon, heel en veilig te houden. Steden moeten daarbij duurzamer, slimmer en menselijker worden willen we ze leefbaar houden.
Een opgave die we niet alleen waar kunnen maken. Daarom zoeken we actief de samenwerking met onze collega’s van andere publieke opdrachtgevers. En het Opdrachtgeversforum biedt prachtige kansen om elkaar te inspireren en van elkaar te leren.
Riet Schroven is sinds 1 september 2020 directeur Projecten bij ProRail B.V. Daarvoor was Riet hoofd Operatie Onderhoud & Services bij NS en werkte ze onder meer als vicepresident Construction and Maintenance bij VodafoneZiggo. Daar zette zij succesvol een fusie neer tussen verschillende bedrijven en stuurde ze de infrastructuurprojecten aan.
ProRail Projecten ontwikkelt en realiseert toonaangevend het spoorsysteem van de toekomst. Dit houdt in dat er jaarlijks een groot aantal projecten wordt uitgevoerd, vernieuwingen en verbetering aan het spoor en aan de stations wordt gerealiseerd. Dit doet ProRail zoveel mogelijk binnen tijd, scope, geld en met oog voor omgeving. Naast het realiseren van projecten, draagt ProRail Projecten zorg voor het beheer van alle, circa 400 stations, van Nederland. Zo dragen we bij aan de mobiliteit van Nederland en aan de missie van ProRail. Dit soort uitdagingen zijn complex en realiseer je nooit alleen, het Opdrachtgeversforum is een van de plekken die we graag gebruiken als een gelegenheid om met andere opdrachtgevers in de bouw van gedachten te wisselen.
